De Duitse tak van de familie De Ridder

Ella De Ridder

Marc Janssen
Christian De Groof

De Duitse tak van de familie De Ridder

1. Inleiding

De Antwerpse familie De Ridder breidde in de 19de eeuw uit naar Duitsland, waar zij een
belangrijke rol speelde in de opkomende chemische industrie en het culturele leven. Via
industriële ondernemingen, kunstverzameling en adellijke connecties ontwikkelde zich een
“Duitse tak” die tot ver in de 20ste eeuw invloedrijk bleef.

2. Oorsprong in Antwerpen

De stamouders waren Adrien François De Ridder (1800–1864) en Catharina Van Reeth
(1807–1880).
   ● Huwelijk: 3 juni 1835 te Berchem.
   ● Zij baatten een bakkerij uit in Antwerpen, “De Vier Winden”, op de hoek van de
Leopoldstraat en de Arenbergstraat in Antwerpen . Het pand bestaat nog steeds,
tegenwoordig als winkelpand.

Kinderen van Adrien François en Catharina
1. Corneille Alexandre (1836–1836)
2. August Cornelius (1837–1911)
3. Joannes Baptist (1839–1893)
4. Marie-Theresia (1841–1919)
5. Sander (1843–1871)
6. Cornelius-Ludovicus (1845–1908)
7. Franciscus Henricus (1845–1909)

8. Petrus Alexander De Ridder (1848-?)

De jongste zoon Franciscus Henricus met zijn vrouw Petronella Soetewey geldt als stamvader
van de jongere Belgische generaties. Maar de oudste overlevende zoon, August Cornelius De
Ridder, stichtte de Duitse tak.

Franciscus Henricus” met zijn vrouw Petronella Soetewey

3. August Cornelius De Ridder (1837–1911)

3.1 Loopbaan en industrie

     ● Geboren: 4 mei 1837 te Antwerpen.

     ● Overleden: 13 mei 1911 te Parijs.

In de jaren 1860 trad August in dienst van Ludwig August Müller, wiens firma in Antwerpen
banden onderhield met de in 1863 opgerichte Höchster Farbenfabrik (later Meister, Lucius &
Brüning AG). (zie bijlage A onderaan)

    ● Vanaf 1863: commercieel directeur.

    ● 1880–1907: lid van de raad van bestuur.
Hij verwierf in 1899 de Pruisische nationaliteit.

3.2 Innovaties

     ● Betrokken bij export van nieuwe “theerkleuren” naar Frankrijk en Groot-Brittannië.

     ● Bekend om de introductie van aldehydegroen in Frankrijk: keizerin Eugénie droeg als
eerste een jurk in deze kleur, waardoor de vraag explosief toenam.

     ● Sluit in 1892 een contract met Emil von Behring voor ontwikkeling van een
difterieserum – een vroege samenwerking tussen industrie en geneeskunde.

Medicatie tegen Diphtherie

3.3 Villa en kunstcollectie

Vanaf 1891 woonde De Ridder in een ruime villa aan de Eichenbühl in Schönberg bij
Kronberg im Taunus.

     ● Bouwde een indrukwekkende kunstcollectie, vooral Nederlandse en Vlaamse meesters
van de 17de eeuw, thematisch op portretten, genreschilderijen, interieurs en
landschappen. De collectie werd dan ook gekenmerkt door een ongewone
homogeneheid en hoge kwaliteit.

     ● Kocht via de Parijse kunsthandelaar François Kleinberger, vaak geadviseerd door
Wilhelm von Bode, de conservator van het Kaiser Friedrich Museum in Berlijn.

     ● In 1913 verscheen een rijk geïllustreerde catalogus van zijn collectie.

     ● August De Ridder woonde met zijn vrouw Johanna Elisabeth May in SCHÖNBERG BEI
CRONBERG IM TAUNUS

Na de dood van De Ridder in 1911 nam het Städelsche Kunstinstitut in Frankfurt de collectie in
eerste instantie in bruikleen over. De Ridder had in zijn testament bepaald dat als de familie zou
besluiten de collectie te verkopen, dit via Kleinberger moest gebeuren. In 1913 werd de collectie
via Parijs overgebracht naar het filiaal van Kleinberger in New York, waar ze van 24 november
tot 15 december 1913 werd gepresenteerd aan potentiële Amerikaanse kopers. Daarna ging het
terug naar Parijs, waar het zich bevond bij het uitbreken van de oorlog in 1914 en in beslag
werd genomen als vijandelijk bezit. Mise sous séquestre, elle est restée notre gage, faible
compensation à tant de dégâts et de mutilations (Rouchez 1924, 525). Op 2 juni 1924 vond in
Parijs een gedwongen verkoop plaats in overeenstemming met dit juridische advies..
     ● Opbrengst: volledig ten voordele van de Franse staat.
     ● Voorbeeld: Frans Hals, Portrait of a Young Woman (28 jaar) – nu in het Baltimore
Museum of Art.

Een gedeelte van de schilderijen weten we waar ze nu terechtgekomen zijn. Er zijn echter velen
die in private handen zijn en die quasi onmogelijk zijn om terug te vinden.

Veiling van de werken van August De Ridder in 1924

Opbrengst veiling 1924 voor de Franse staat.

3.4 Familie

August huwde met Johanna Elisabetha Louise May. Samen kregen zij zes kinderen:
   1. August jr. (1873–1944)
   2. Eduard Gustave (1874–1956) → later von Ridder
   3. Ludwig (1876–1937)
   4. Elisabetha “Ella” (1877–1951)
   5. August Christian (1878– …)
   6. Amalie Pauline (1879– …)

Het familiegraf van August un Hauptfriedhof Frankfurt am Main

4. De kinderen van August

4.1 Eduard Gustave von Ridder (1874–1956)

     ● Geboren: 30 november 1874, Frankfurt am Main. Gestorven 30 november 1956.
     ● Gehuwd (2 augustus 1899) met Elsa Martha Julie Propach.

     ● Ontving op 18 december 1911 de Saksische adelserkenning, en op 27 maart 1915 het
recht de naam von Ridder te voeren.

     ● Woonplaatsen:
          ○ Landgoed Layenhof bij Finthen (Rheinhessen).
          ○ Later Weimar (hofhouding van de groothertog).
          ○ Uiteindelijk Baden-Baden.

Kinderen

● Herbert August Robert von Ridder (1900–1945), gehuwd met gravin Marie-Jutta
von Schlippenbach (1899-1937), later huwde hij met Barbara Wiederhold.

● Herbert von Ridder is landbouwer op het riddergoed Schönermark, dat eigendom is van
zijn schoonouders. Tijdens de oorlog trad hij, nauwelijks 17 jaar oud, als Fahnenjunker in
dienst bij het 12e Huzarenregiment en nam in de jaren 1917 en 1918 deel aan de oorlog
aan het Westfront. Hij werd luitenant, als laatste wiens benoeming nog door de keizer
werd ondertekend, kort voor diens troonsafstand. Later nam Herbert von Ridder nog
deel aan de veldtocht in het Balticum bij het 1e Garde-Reserve-Regiment.

Hij ontving het IJzeren Kruis I en II, de Saksen-Weimarische Orde van de Witte Valk met zwaarden en
het Baltische Kruis. Daarna nam hij ontslag uit de militaire dienst. Later werd hij een
NSDAP-Kreisleiter (een van de vier adellijken).
● Zijn vrouw overleed in 1937. Zij hadden samen een kind : Hans Herbert Von
Ridder.

● Later hertrouwde Herbert met Barbara Wiederhold, geboren 17 mrt 1916, Posen, Germany
● Zij moeten ook samen nog twee kinderen hebben.
Barbelis von Ridder, geboren ca. 1940 vermist 1945
Jürgen von Ridder, geboren ca. 1942 vermist 1945
● Volgens ooggetuigen zou hij in 1945 met een bijzit zijn gevlucht en, toen hij werd
aangehouden, zelfmoord hebben gepleegd. Bij beslissing van het Amtsgericht Nürtingen
van 20 december 1954 werd hij met ingang van 31 december 1945 dood
verklaard.(Buch für Todeserklärungen beim Standesamt I in Berlin Nr. 60739/1955)

Wolfgang August Ludwig von Ridder (1904-1943) gehuwd met Leonie Schreitner 1904-1943, een kind Michael von Ridder (1938-1970).

Helmuth Karl August von Ridder (1909-) gehuwd met Mercedes Von Kruger (1908-1996) met 1 kind, Peter von Ridder

4.2 Elisabetha “Ella” De Ridder (1877–1951)

• Gehuwd met August Janssen (1865–1918), Nederlands zakenman en filantroop.
  
  
• Grootse bruiloft 24–26 augustus 1896 te Frankfurt, vastgelegd in een rijk geïllustreerd Trouwalbum.

(vertaling bijlage B)

Foto : Historische Kring Baerne

Handschrift van Ella

Woonde in Baarn (Villa Canton).

• Zij hadden samen drie kinderen

Wiesje, Amelie en Peter

Foto : Historische Kring Baerne

Einde 1898 maakte August en Ella en wereldreis met het Luxueuze stoom schip “Prinz Heinrich”

• Na dood van August hertrouwde zij met Anton Begeer (1919–1925).
  
  
• Interessant detail: het stadje DeRidder in Louisiana (USA) is naar haar vernoemd, via haar zwager Jan De Goeijen, spoorwegingenieur.(zie bijlage C)
  
  
• Overleden 21 juni 1951, begraven in Westerveld, Driehuis.

Afstammelingen van Elisabeth De Ridder (bijlage D)

4.3 Andere kinderen

• • Ludwig De Ridder (1876–1937), gehuwd 1909 in Homburg vor der Höhe met Anna Maximiliane Cornelia Clouth.
    
    
  • August Christian De Ridder (1878– …), luitenant in het 21e Dragoner-Regiment, gehuwd in 1904 met Natalie Anita Siebert.
    
    
  • Amalie Pauline De Ridder (1879– …), gehuwd 1900 met Karl Eduard Küchler.

5. Slotbeschouwing

De Duitse tak van de familie De Ridder weerspiegelt de Europese dimensie van de 19de eeuw:

• Vanuit een Antwerpse bakkerij naar de top van de Duitse chemie.
  
  
• Van ondernemers naar kunst, mecenassen en adel.
  
  
• Van Frankfurt en Kronberg tot Weimar, Baden-Baden en zelfs Baarn en Louisiana.
  
  

Het verhaal van de De Ridder-collectie en van Ella’s nalatenschap toont dat deze familie niet enkel zakelijk maar ook cultureel en historisch sporen heeft nagelaten – verspreid van Frankfurt tot Baltimore en van Baarn tot DeRidder (Louisiana).

Bijlage A

August De Ridder,  ging werken voor “Ludwig August Müller”, die een exportbedrijf had in Antwerpen. Muller & Co - Lange Nieuwstraat, 37.

Ludwig August Müller  die in januari de kleine Höchster Farbenfabrik in Duitsland mede had opgericht. Zijn deelname was eigenlijk alleen maar een gunst voor zijn nieuwe familieleden, Eugen Nicolaas Lucius en Carl Friedrich Wilhelm Meister. Hij was de oom van hun vrouwen Marie en Maximiliane, de dochters van de Frankfurter schilder Jakob Becker.

Bijlage B

Vertaling van de toneel uitnodiging

Ella de Ridder

en den eerbaren heer

August Janssen,

met allerhoogst overheidelijk verlof, onder de ogen van dierbare
bloedverwanten en zeer geliefde vrienden, vrolijke schertsvertoningen
en allerlei vermaak op een waarachtige plankenbühne
zullen plaatsgrijpen.

Onder menigvuldige genoegens, die ter verkwikking der zinnen
en vooral tot verheffing des gemoeds als vrolijk schouwspel
geoorloofd zijn, zal men zich verblijden over een door een gezelschap
voortreffelijk vertoonde toneelvoorstelling van goeden smaak,
waarvan men hopen mag dat zij in de herinnering
der aanwezigen een gelukkigen indruk zal achterlaten.
Dit papier wordt hiermede erkend als een waarachtige en voortreffelijk
vervaardigde uitnodiging.

Volgorde der te verwachten kunstzinnige opvoeringen

Gedurende den avond zullen kunstzinnige krachten door
persoonlijke arbeid, met vlijt en omzichtigheid, hun beste krachten
ten toon spreiden, ten einde de aanwezigen een overvloed aan
vermaak en vrolijkheid te schenken.

De opvoering vangt stipt om acht ure des avonds aan!

Bijlage C

Foto van schilderij van Ella De Ridder in het Beauregard Museum in het stadje Deridder Louisiana

Ieder jaar wordt Ella De Ridder herdacht in Het Beauregard museum op haar verjaardag.Op 25 Januari verkleedt een meisje zich in Ella De Ridder.

Bijlage D